بررسی اثرات اندازه ذرات علوفه یونجه و دو منبع چربی برعملکرد، پارامترهای خونی و رفتار نشخوار درگاوهای هلشتاین در اواسط شیردهی

این آزمایش جهت بررسی اثرات اصلی و متقابل دو منبع چربی و دو اندازه قطعه یونجه به اجرا در آمد. بدین منظور از هشت رأس گاو شیرده با متوسط روز شیردهی12 ± 5/132 و میانگین تولید 7 ± 37 در قالب طرح مربع لاتین تکرار شونده 4 × 4 شامل 2 مربع در چهار دوره 21 روزه (دو هفته عادت پذیری و یک هفته نمونه گیری) استفاده شد. روغن شامل روغن سویا و روغن زرد (ضایعاتی) و دو اندازه قطعه یونجه (2 و 5 میلی متر) در جیره کاملاً مخلوط به صورت فاکتوریل بر مصرف خوراک و قابلیت هضم ، تولید و ترکیبات شیر، فعالیت نشخوار و فراسنجه های خونی بررسی شد. تیمارها شامل: 1- یونجه 2 میلی متری و روغن سویا ، 2- یونجه 2 میلی متری و روغن زرد ، 3- یونجه 5 میلی متری و روغن سویا و 4- یونجه 5 میلی متری و روغن زرد بودند. جیره کاملا مخلوط حاوی نسبت 40 به 60 علوفه به کنسانتره بود و60 درصد علوفه ی جیره از یونجه تشکیل می شد. در این مطالعه تیمارهای حاوی روغن سویا به طور معنی داری مصرف ماده خشک و ماده آلی بیشتری داشتند (05/0>p). قابلیت هضم چربی در بین تیمارها متفاوت نبود ولی قابلیت هضم پروتئین خام نسبت به اندازه قطعات تحت تاثیر قرار گرفت (05/0>p). با وجود سرعت عبور بیشتر برای قطعات کوچک تر در شکمبه، تیمارهای شامل یونجه کوتاه قابلیت هضم پروتئین بالاتری داشتند. قابلیت هضم الیاف نامحلول در شوینده خنثی و اسیدی تحت تاثیر نوع چربی جیره قرار گرفت (05/0>p)، به طوری که جیره های حاوی روغن سویا قابلیت هضم الیاف کمتری داشتند. اندازه برش علوفه یونجه تاثیری بر تولید شیر نداشت و تنها در صد چربی شیر، مقدار تولید چربی و نسبت چربی به پروتئین برای اندازه قطعات یونجه تمایل به معنی داری داشتند (12/0=p). در این آزمایش، تفاوتی در زمان نشخوار و خوردن در بین تیمارها وجود نداشت ولی تیمارهایی که از علوفه بلند استفاده کردند کل زمان جوش (مجموع زمان نشخوار و زمان خوردن) بیشتری داشتند (05/0>p) و همچنین کل زمان خوردن به ازاء ماده خشک، الیاف نامحلول در شوینده خنثی و اسیدی و الیاف موثر فیزیکی برای اندازه علوفه بزرگ تر بیشتر بود (05/0>p). ph شکمبه در دو ساعت بعد از خوراک دهی تغییر چندانی نکرد اما در چهار ساعت بعد به طور معنی دار برای تیمارهای روغن سویا نسبت به تیمارهای روغن زرد پائین تر بود (05/0>p). فراسنجه های خونی مورد بررسی در این آزمایش کلسترول، کل پروتئین خون و بتاهیدروکسی بوتیرات بودند که هیچکدام از آن ها اختلاف معنی داری در بین تیمارها نداشتند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که استفاده از روغن زرد در حد 1درصد ماده خشک نتوانست در هضم الیاف، تولید و ترکیب شیر و پارامترهای جوش و شکمبه اختلال ایجاد کند و نشان داده شد که می تواند به خوبی جایگزین روغن سویا که از قیمت بالاتری برخوردار است شود.